تحول سریع در حوزه‌ی هوش مصنوعی، دیگر تنها موضوعی برای آینده‌ی دور نیست. اکنون این فناوری با سرعتی حیرت‌انگیز در حال تغییر نحوه‌ی کار کردن ماست و اثرات آن بر بازار کار روز به روز ملموس‌تر می‌شود. شرکت مایکروسافت، یکی از پیشگامان توسعه‌ی ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی، در گزارشی جدید لیستی از مشاغلی را منتشر کرده که بیشترین احتمال را برای تأثیرپذیری یا حتی حذف به واسطه‌ی هوش مصنوعی دارند. این گزارش نه تنها زنگ خطری برای بسیاری از فعالان بازار کار است، بلکه دعوتی است برای بازنگری در مهارت‌ها و برنامه‌ریزی برای آینده‌ای متفاوت.
روایت رسمی مایکروسافت: هوش مصنوعی برای کمک آمده، نه حذف
برخلاف برخی نگرانی‌های رایج، مایکروسافت تلاش کرده است تصویری خوش‌بینانه از آینده‌ی هوش مصنوعی ارائه دهد. به اعتقاد این شرکت، هوش مصنوعی قرار نیست جایگزین کامل نیروی انسانی شود، بلکه هدف آن افزایش بهره‌وری و کمک به افراد در انجام بهتر وظایفشان است.
با توسعه ابزارهایی مانند “کُپایلت” و سرمایه‌گذاری گسترده در شرکت “اوپن ای‌آی”، مایکروسافت نقش کلیدی در گسترش استفاده از هوش مصنوعی داشته است. آن‌ها معتقدند همان‌گونه که دستگاه‌های خودپرداز جایگزین کارمندان بانک نشدند بلکه کارکرد آن‌ها را تغییر دادند، هوش مصنوعی نیز صرفاً نحوه‌ی انجام کارها را دگرگون خواهد کرد.
با این حال، رفتار عملی مایکروسافت از جمله اخراج هزاران کارمند در سال گذشته به دلیل “تمرکز بر هوش مصنوعی”، نشان می‌دهد که این تحول احتمالاً چالش‌برانگیزتر از آن چیزی است که در ظاهر به نظر می‌رسد.
۴۰ شغل در خط مقدم تهدید هوش مصنوعی
پژوهشگران مایکروسافت مشاغلی را فهرست کرده‌اند که به‌واسطه‌ی وابستگی شدید به فعالیت‌های قابل اتوماسیون مانند نوشتن، تحلیل، ترجمه، خدمات مشتری و فعالیت‌های دیجیتال، بیشترین خطر را از سوی مدل‌های زبان بزرگ و ابزارهای هوش مصنوعی تجربه خواهند کرد. اگر شما در یکی از این حوزه‌ها فعالیت می‌کنید، بهتر است برای به‌روز نگه داشتن مهارت‌های خود برنامه‌ریزی کنید:
- مترجمان (شفاهی و کتبی)
- مورخان
- مهمانداران مسافری (غیر از هواپیما)
- نمایندگان فروش خدمات
- نویسندگان
- نمایندگان خدمات مشتریان
- برنامه‌نویسان ابزار CNC
- اپراتورهای تلفن
- کارمندان فروش بلیت و آژانس‌های مسافرتی
- گویندگان رادیو و تلویزیون و دی‌جی‌ها
- کارمندان کارگزاری
- مربیان مدیریت مزرعه و خانه
- بازاریابان تلفنی
- دربان‌ها
- دانشمندان علوم سیاسی
- تحلیلگران خبر، گزارشگران و روزنامه‌نگاران
- ریاضیدانان
- نویسندگان فنی
- نمونه‌خوان‌ها و ویراستاران
- میزبانان رستوران و سالن
- ویراستاران
- اساتید دانشگاهی رشته تجارت
- متخصصان روابط عمومی
- معرفان و مروجان محصول
- نمایندگان فروش تبلیغات
- کارمندان افتتاح حساب جدید
- دستیاران آماری
- کارمندان پیشخوان و اجاره
- دانشمندان داده
- مشاوران مالی شخصی
- مسئول بایگانی
- اساتید دانشگاهی رشته اقتصاد
- توسعه‌دهندگان وب
- تحلیلگران مدیریت
- جغرافیدانان
- مدل‌ها
- تحلیلگران تحقیقات بازار
- اپراتورهای مرکز تماس ایمنی عمومی
- متصدی مرکز تلفن
- اساتید دانشگاهی رشته کتابداری
این فهرست نشان می‌دهد که حتی مشاغلی که زمانی به‌عنوان “غیرقابل جایگزین با ماشین” در نظر گرفته می‌شدند، حالا به شدت در معرض تهدید قرار گرفته‌اند.
شغل هایی که فعلاً در امانند: ۴۰ حرفه مقاوم در برابر هوش مصنوعی
با وجود سرعت بالای پیشرفت هوش مصنوعی، هنوز بسیاری از مشاغل هستند که به دلیل نیاز به مهارت‌های فیزیکی، تعامل چهره‌به‌چهره، حضور در موقعیت‌های واقعی یا کار در شرایط پیچیده و غیرقابل پیش‌بینی، تا مدتی در برابر خودکارسازی مقاوم خواهند بود.
- اپراتورهای لایروبی
- نگهبانان پل و سد
- اپراتورهای تصفیه‌خانه آب
- قالب‌سازان ریخته‌گری
- اپراتورهای تجهیزات ریل‌گذاری و نگهداری
- اپراتورهای شمع‌کوب
- سنباده‌زنان و پرداخت‌کاران کف
- خدمه بیمارستان
- اپراتورهای قایق موتوری
- اپراتورهای تجهیزات چوب‌بری
- اپراتورهای تجهیزات سنگ‌فرش و آسفالت
- خدمتکاران و نظافتچیان خانگی
- کارگران سکوهای نفت و گاز
- سقف‌سازان
- اپراتورهای کمپرسور و ایستگاه پمپاژ گاز
- کمک سقف‌سازان
- سازندگان تایر
- دستیاران جراحی
- ماساژ درمانگرها
- تکنسین‌های پزشکی چشم
- اپراتورهای کامیون و تراکتور صنعتی
- سرپرستان آتش‌نشانان
- سیمان‌کاران و پرداخت‌کاران بتن
- ظرف‌شویان
- اپراتورهای تغذیه ماشین‌آلات
- اپراتورهای ماشین‌آلات بسته‌بندی و پرکن
- آماده‌کنندگان تجهیزات پزشکی
- کارگران نگهداری بزرگراه‌ها
- کارگران کمکی تولید
- متخصصان پروتزهای دندانی
- تعمیرکاران و تعویض‌کنندگان تایر
- مهندسان کشتی
- نصابان و تعمیرکاران شیشه خودرو
- جراحان دهان، فک و صورت
- اپراتورهای کارخانه و سیستم
- متخصص آماده‌سازی و نگهداری جسد
- کارگران کمکی (نقاش، گچ‌کار و …)
- کارگران حذف مواد خطرناک
- دستیاران پرستار
- مسئول نمونه‌گیری خون
این فهرست، اگرچه در ظاهر آرامش‌بخش است، اما باید توجه داشت که در کنار پیشرفت هوش مصنوعی، فناوری رباتیک نیز به سرعت در حال رشد است. به‌زودی ممکن است ربات‌هایی با قابلیت انجام کارهای فیزیکی نیز وارد بازار کار شوند.
آینده ای مبهم: پیشرفت یا بحران؟
تحولات ناشی از هوش مصنوعی ما را در برابر دو سناریو قرار می‌دهد: یکی آرمان‌شهری و دیگری ویران‌شهری. در سناریوی خوش‌بینانه، هوش مصنوعی به عنوان نیرویی نجات‌بخش ظاهر می‌شود که کارهای سخت و تکراری را حذف کرده و به انسان‌ها فرصت می‌دهد تا به خلاقیت، آموزش و ارتقای شخصی بپردازند. در مقابل، در سناریوی تاریک، بیکاری گسترده، افزایش نابرابری و تمرکز قدرت اقتصادی در دست شرکت‌های بزرگ، جامعه را وارد بحران می‌کند.
نتیجه گیری
هوش مصنوعی در حال تغییر قواعد بازی است و بازار کار یکی از نخستین میدان‌های نبرد این تحول است. این فناوری اگرچه فرصت‌های بی‌نظیری برای پیشرفت ایجاد می‌کند، اما تهدیدهایی هم به همراه دارد که نباید نادیده گرفته شوند. داشتن برنامه‌ی جایگزین، ارتقای مداوم مهارت‌ها و درک عمیق از روندهای جدید، راهکارهایی کلیدی برای مواجهه با این آینده‌ی پیچیده است. اکنون زمان آن رسیده که هر یک از ما، صرف نظر از حوزه‌ی فعالیت، برای تغییر آماده باشیم.