با افزایش محبوبیت و توجه عمومی به رمزارزها در چند سال گذشته، مسائل مربوط به تبلیغات و تشویق به خرید و سرمایه‌گذاری در این بازار نیز به یکی از چالش‌های عمده تبدیل شده است. در این راستا، شورای عالی فضای مجازی کشور مصوبه‌ای را تصویب کرده که بر اساس آن، تبلیغ و تشویق به خرید و استخراج رمزدارایی‌ها در رسانه‌ها و فضای مجازی ممنوع اعلام شده است. این مصوبه، به‌ویژه با هدف حفاظت از حقوق مصرف‌کنندگان و پیشگیری از فعالیت‌های غیرقانونی در این حوزه به تصویب رسیده است.
این مقاله به بررسی جزئیات این مصوبه، الزامات تبلیغات در حوزه رمزدارایی‌ها و تاثیرات آن بر بازار رمزارزها می‌پردازد.
مصوبه شورای عالی فضای مجازی
در تاریخ ۲۴ بهمن ۱۴۰۳، شورای عالی فضای مجازی کشور مصوبه‌ای را در خصوص مقررات تبلیغات رمزدارایی‌ها تصویب کرد که به‌طور رسمی در چهارم تیر ۱۴۰۴ ابلاغ شد. این مصوبه با هدف ساماندهی تبلیغات در فضای مجازی و رسانه‌های عمومی کشور و کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها به‌ویژه برای عموم مردم تهیه شده است.
این مصوبه با توجه به پیچیدگی‌های بالای دنیای رمزارزها و نیاز به حفاظت از حقوق مصرف‌کنندگان به تصویب رسید. بر اساس این مصوبه، هرگونه تبلیغ و تشویق به خرید و سرمایه‌گذاری در رمزدارایی‌ها در رسانه‌ها و فضای مجازی به‌طور جدی ممنوع اعلام شده است.
مقررات تبلیغات رمزدارایی ها
بر اساس ماده اول این مصوبه، تنها ارائه‌دهندگان خدمات رمزدارایی که مجوزهای لازم از نهادهای نظارتی مربوطه را دریافت کرده‌اند، مجاز به تبلیغ و معرفی رمزدارایی‌ها در درگاه‌های اینترنتی رسمی خود هستند. این تبلیغات باید در چارچوب الزامات تعیین‌شده در مصوبه انجام شوند. همچنین، تبلیغات مرتبط با رمزدارایی‌هایی که به‌عنوان اوراق بهادار و ابزارهای تأمین مالی شناخته می‌شوند، نیازمند اخذ مجوز جداگانه از تنظیم‌گران بخش مالی هستند.
این بخش به‌صراحت اعلام کرده که تبلیغ، تشویق و پیشنهاد سرمایه‌گذاری در رمزدارایی‌ها خارج از چارچوب‌های مشخص‌شده، به‌طور کلی در تمامی رسانه‌ها و فضای مجازی ممنوع است. این ممنوعیت تا زمان به‌روزرسانی مقررات در ماده ۸ ادامه خواهد داشت.
الزامات جدید برای تبلیغات در رسانه ها
در این ماده، الزامات خاصی برای تبلیغات در زمینه رمزدارایی‌ها تعیین شده است. بر اساس آن، علاوه بر نظارت دستگاه‌های تنظیم‌گر بخش مالی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز مسئول نظارت بر رعایت این الزامات است. برخی از این الزامات عبارتند از:
- استفاده از زبان ساده و قابل‌فهم برای عموم مردم.
- ارائه لینک‌های اطلاعاتی کامل و شفاف در خصوص رمزدارایی‌ها.
- اعلام مخاطرات سرمایه‌گذاری به‌طور واضح و شفاف.
- جلوگیری از وعده دادن به سود ثابت یا رشد قیمتی تضمینی.
- ممنوعیت تبلیغ برای معاملات اهرمی یا ابزارهایی که ریسک بالایی دارند.
- این الزامات به‌ویژه به‌منظور افزایش شفافیت و کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری برای عموم مردم ایجاد شده است.
ممنوعیت تبلیغ در رسانه های عمومی و مجازی
یکی از مهم‌ترین جنبه‌های این مصوبه، ممنوعیت تبلیغ رمزدارایی‌ها در رسانه‌های عمومی و مجازی است. این ممنوعیت شامل رسانه‌های محیطی و مجازی نظیر مطبوعات، خبرگزاری‌های رسمی، صدا و سیما و رسانه‌های نمایش خانگی می‌شود. با این حال، در صورتی که تبلیغات با اخذ مجوز از تنظیم‌گر بخش مربوطه انجام شود، این ممنوعیت قابل‌انعطاف است.
این اقدام با هدف کاهش تاثیرات منفی تبلیغات پررنگ و اغلب گمراه‌کننده در زمینه خرید رمزارزها به تصویب رسیده است که بسیاری از افراد را به‌ویژه بدون آگاهی از ریسک‌ها به سمت این بازارها می‌کشاند.
ممنوعیت تبلیغ در کسب و کارهای مرتبط با رمزدارایی
این ماده به‌ویژه فعالیت‌هایی مانند تبلیغ کسب‌وکارهای مرتبط با رمزدارایی‌ها نظیر کار در صرافی‌های ارز دیجیتال، خرید و فروش حساب‌های کاربری و حتی مشاغل خانگی مرتبط با استخراج رمزدارایی‌ها را ممنوع اعلام کرده است. همچنین، آگهی‌های استخدام برای سکوهای مجاز در صورتی که هویت کسب‌وکار تایید شود، مجاز است.
این محدودیت‌ها به‌ویژه با هدف جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی از ناآگاهی مردم در بازار رمزدارایی‌ها طراحی شده است.
ممنوعیت تبلیغ استخراج رمزدارایی
یکی از جنبه‌های قابل‌توجه این مصوبه، ممنوعیت تبلیغ و تشویق به سرمایه‌گذاری در استخراج رمزدارایی‌ها است. این ممنوعیت شامل تمامی اشکال استخراج رمزدارایی‌ها از جمله استخراج ابری و خرید و فروش دستگاه‌های استخراج نیز می‌شود. این تصمیم به‌ویژه با هدف جلوگیری از تشویق‌های اشتباه در زمینه استخراج رمزارزها که ممکن است برای بسیاری از افراد سودده نباشد، اتخاذ شده است.
این ماده در واقع گام مهمی در راستای جلوگیری از فعالیت‌های غیرقانونی و مشکوک در این حوزه است که می‌تواند باعث بروز بحران‌های مالی برای افراد بی‌تجربه شود.
به روزرسانی مقررات تبلیغات رمزدارایی ها
این ماده مقرر کرده که کمیته تخصصی رمزدارایی‌ها موظف است تا ظرف شش ماه با توجه به بازخوردهای دریافتی، مصوبه را به‌روزرسانی کند. این به‌روزرسانی‌ها به‌منظور انطباق بیشتر با تحولات جدید بازار و نیازهای نظارتی کشور صورت خواهد گرفت. علاوه بر این، تنظیم‌گران بخش‌های مختلف باید مقررات محرومیت متخلفان از تبلیغات رمزدارایی را تدوین کنند و از صدور یا تمدید مجوزهای تبلیغاتی برای آن‌ها خودداری کنند.
این ماده به‌ویژه برای ایجاد یک فرآیند نظارتی مستمر در نظر گرفته شده تا از انحرافات احتمالی در آینده جلوگیری شود.
نتیجه گیری
ممنوعیت تبلیغات و تشویق به سرمایه‌گذاری در رمزدارایی‌ها، گامی مهم در راستای حفاظت از مصرف‌کنندگان و جلوگیری از سوءاستفاده‌های مالی در این بازار نوظهور است. این مصوبه با الزاماتی همچون شفاف‌سازی اطلاعات، رعایت الزامات نظارتی و جلوگیری از تبلیغات گمراه‌کننده، به‌ویژه در رسانه‌ها و فضای مجازی، می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در سلامت بازار ارزهای دیجیتال و حفاظت از سرمایه‌های افراد داشته باشد. با این حال، به‌روزرسانی و تطبیق مستمر قوانین با تحولات این بازار ضروری است تا هم‌زمان با رشد و تکامل فناوری‌های نوین، قوانین نیز همگام با آن پیش روند.